DUNYO NURI .
BIRINCHI QISM
YUHANNO 8:12-9:41
ISO BUTUN DUNYODA HUDONING ILOHIY NURIDIR VA U KO’ZI KO’RA OLMAYDIGAN INSONLARGA NUR BERADI
Yuhanno 8:12
Iso yana xalqqa xitob qildi:
Men olamning nuriman. Kimki menga ergashsa, zulmatda yurmaydi, balki hayot nuriga ega bo’ladi.
Yuhanno 9:1-7
Iso o’tib ketayotganida, Uning ko’zinga bir tug’ma ko’r chalindi. Shogirdlari Isodan:
Ustoz, buning ko’r bo’lib tug’ilishidakim gunohkor, o’zimi yoki ota-onasimi?- deb so’radilar. Iso shinday javob berdi:
Bunda na o’zi gunohkor, na ota-onasi, balki Hudoning ishlari unda namoyon bo’lishi uchun uchun u ko’r tug’ilgan. Kun yprug’ ekan, Meni yuborganning ishlarini qilishim lozim. Ana tun kelyapti, o’shanda hech kim ish qila olmaydi. Men olamda bor ekanman, olamning nuridirman.
Iso bularni aytdiyu, yerga tupurdi, tupukdan loy qilib, ko’rning ko’zlariga surtdi. Borib Siloam hovuzida yuvin,- dedi unga. ( Siloam “yuborilgan” demakdir.
Tanishtiruv qism –Muqaddas Chodir bayrami
1. Siloam havzasidan suv
Muqaddas Chodir bayrami ayyomida Iso Mashih yana O’zining kimligin namoyon qiladi.
Huddi shu muqaddas ayomlarning birida ma’bad ruxoniylari Siloam havzasidan muqaddas suvni mehrobda qurbonlikka keltirishadi. Shuningdek ular Tavrotdan parchalarni o’qish orqali Hudo ularga baraka va suv bergan ajoyib kunlarni yodga solishar edi. Aynan man shu kunda Iso odamlarga qarata “kim suvga tashna bo’lsa Mening oldimga kelsin va men unga suv beraman, va undan abadiy hayot suvi toshadi” (Yuhanno 7:37-39)
2. Nur (shag’amlar) marosimi
Shuningdek muqaddas ayyom haftasida nur shag’amlar marosimi ham nishonlanar edi. Bu marosimda ruxoniylar ma’baddan tashqaridagi maydonlarga ayniqsa ayollar to’planishadigan maydonda chiqib, atrofda shag’amlarni yoqishar edi va Hudo ularga nur bergan kunlarni eslab, Tavrotdan oyatlarni misol keltirib o’qishar edi. Hudo o’zi nur yaratganda “ Nur bo’lsin” degan joylarni, Isroil xalqini kechasi yonib turgan katta olov ustuni bilan olib yurganligi joylarini. Barcha Hudoning so’zi orqali Uning ilohiy nuri taralgan vaqtlarni ko’rsatuvchi oyatlarni o’qib, Hudo ularga nur bergan kunlarni yodga solishar edi.
A. Iso Nurlarning nuridir
1. Iso O’zini nur deb tasdiqlashi odamlar orasida nizoga sabab bo’ladi.
Aynan o’sha nur shag’amlar marosimlarining birida Iso O’zini “Men dunyoning nuriman; kim Menga ergashsa zulmatda yurmaydi, balkim hayot nuriga ega bo’ladi”, -deya e’lon qiladi.
Lekin bu so’zlar eshituvchilarda nizoga sabab bo’ldi. Biz Havoriy Yuhannoning xushxabar maktubini kuzatsak, aynan shu bobga kelganda Iso va Yaxudiy bosh ruxoniylar orasida nizolar boshlanadi. Ancha vaqtdan ber ular Isoni kuzatib yurishar edi. Lekin bu paytda ularning Isoga nisbatan qarshi bo’lgan dalillari katta nizo keltirib chiqara boshlaydi. Oxiriga kelib Ular Isoni o’ldirishmoqchi va shu bilan uni yo’ldan olib tashlashga qaror qilishadi.
Shunday qilib mana Iso ularning qarshisida turib, ularni achig’ini keltirib shunday deydi “Chindan ham sizlarda nur yo’q. Barcha sizlar bajarayotgan ushbu marosimlar o’tmishda bo’lib o’tgan voqealarga ramz sifatida qilinmoqda. Chindan ham sizlarda nur-ziyo yo’q, chunki men bu dunyoning nuriman, va siz Meni qabul etmaganingiz uchun, sizlarda nur yo’qdir.”
2. Iso inson hayotiga kirib kelganda.
Menga Masihning odamlarning ichiga ayniqsa diniy peshvolarning orasiga kirib borishi yoqadi, U ularning orasiga O’z kuchi, noroziligi va ilohiy so’zlaru bilan kirib borib, ularning fikrini va ta’limotini bo’lib odamlarning vujudini titratgan holda O’zining kalomini yetkazish uchun kirib borishi yoqadi. U huddi shunday biz to’g’ri yo’ldan chiqib ketayotganimizda, muhim narsalarni unutayotganimizda, Uning Muqaddas Ruxiga to’liq ergashmayotganimizda, Iso buni bizga bildiradi. Omin!
Biz yo’ldan adashayotganimizda Iso bizga bu xaqda bildirishidan xursandman. Sizchi?
Pentakost imonida menga aynan shu narsa ajoyibdir, chunki qachonki biz oqimdan chiqib ketayotganimizda, U bizga yordamga keladi va Muqaddas Ruxi bilan bizni boshqaradi va biz yana Uning oqimiga qo’shilib Uning orqasidan ketamiz. Unga hamdu- sanolar bo’lsin! Aynan shu yerda siz yordam va baraka olasiz. Men Hudo bizga bu narsalarni o’rgatishidan hursandman. Ko’p odamalr bu narsag e’tibor berishmaydi, lekin Iso bizni bu narsalarda to’girlay olishidan hursandman.
B. Iso ko’r bo’lib tug’ilgan odamning ko’ziga ziyo beradi.
1.Isoning O’zi – xaqiqiy “Men bu Men” [Men bu Men-Hudo o’zini Musoga shunday tanishtirgan]
Yuhanno maktubing to’qqizinchi bobida Iso hammaga xaqiqiy matalni hayotda ko’rsatadi va O’zining dunyoning xaqiqiy nur ekanligini namoyon qiladi. Man bu yerda matalning saxnasi; Iso bu yerda ikkinchi marta O’zi xaqida “Mendirman” deb aytadi.
Mana endi U bu parchada “Men dunyoning nuriman” deydi. Oltinchi bobda u “Men hayot nonidirman” deb e’lon qiladi. Huddi shu tarzda u O’zini yeti marta har hil vaziyatda “Mendirman” deb tasdiqlaydi. Bu bobda u ikkinchi marta O’zini “Mendirman” deb tasdiqlaydi. Ko’rga shifo berishi Yuhanno maktubidagi oltinchi mo’jizadir. Bu yerda Iso ko’zi ko’r bo’lib tug’ilgan odamga shifo beradi. Men biz bu parchaga diqqat bilan e’tibor berishimizni hohlardim. Iso va Uning shogirdlari ma’badga yaqinlashayotganda ko’zi ojiz bo’lib tug’ilgan odamni ko’rib qolishadi. Isoning shogirdlari bir tug’ilganidan ko’r bo’lib qolgan odamni ko’rishadi, lekin Isoniing ko’rgani ularning ko’rganidan farqliroq edi.
2. Iso kishini (Insonni) ko’rdi.
Kalom aytadi-ki, Iso odamni ko’rdi. Men Iso bizni boshqa odamlardan farqli, o’z holimizcha bizga qarashidan va bizni ko’rishidan hursandman. Men siz xaqingizda o’zimcha o’ylab, xulosa chiqarishim va sizga ko’p har hil narsalar qilishim mumkin. Lekin Iso meni va sizni biladi. U xar birimizni xaqiqatda kim ekanligimizni biladi. Va u bizni O’zining huzurida turgan erkak va ayol sifatida ko’radi. Men hursandman Iso odamni ko’rganidan.
3. Shogirdlarning Dinshunoslik tortishuvi.
Bu saxnada [Ko’r va Iso uchrashuvi] Isoning shogirdlariga faqat diniy muammo xaqida baxslashishga bahona bo’ladi. Ular odamlardan “kim gunoh qilgan bu odamning o’zimi yoki uning ota onasimi? Shu sababli u ko’r bo’lib tug’ilgan.” Ular ojiz odamning ahvoliga qiziqmay, ojizlik sababaini azaldan yaxhsilik va yovuzlik muammosi bo’lib kelgan narslarga taqamoqchi bo’ldilar. Ular o’zlarining tushunchasi bo’yicha ojizlikning sababini tushuntirmoqchi bo’ldilar.
Biz hech qachon olamdagi barcha topishmoqlarni yecha olmaymiz va nima uchun ba’zi narsalr o’zgacha yo’lda sodir bo’lganini tushuntirb bera olmaymiz. Biz hech qachon nima yovuz narsalarga yo’l berilgan sabablarni va, muammolarni, omadsizliklarning sababini har doim ham bila olmaymiz. Menimcha Hudo ham bizning butun umrimiz o’sha sabablarni yechish va topish yo’lida o’tib ketishini hohlamaydi.
4. Inson boshqadan ayb qidirishni hohlaydi.
Aynan huddi shu narsani shogirdlari qilmoqchi edi. Shuning uchun ular “Kim gunoh qildi?” deb savol berishadi. Qarang, diniy ustozlar o’sha kunda diniy ta’limda shu darajagacha yetib boradiki, hatto tug’ilgan chaqaloqni ham Hudodan jazo deb o’ylashadi.
Balkim bu bola ona qornida bo’lgan paytda shikast yeb, shunday ojiz tug’ilgandir. Yoki onasi o’zini to’gri parvarish qilmagandir. Lekin odamlar uning nogironligidan kimnidir, yo odamning o’zini yoki uning ota-onasini ayblash kerak.
5. Lekin Iso shunday deydi “kimning aybi ekanligini muhim emas”
Iso ayb kimda ekanligining muhim emasligini aytadi. Bu sabab emas. Men Rabbimiz narsalarga O’zining nazari bilan boqqanidan va qaraganidan hursandman. Biz ko’pincha shunday narsalarning sababini qidirishga kirishib ketamiz-ki, hamma narsaning sababini, nima uchun bunday, yoki unday bo’lganinining sababini qidiramiz, ayblashga odam yoki narsa izlaymiz. Lekin bu yordam bermaydi. Balkim siz uning sababini topasiz, balkim siz muammoning sababini tushunasiz, lekin u bu muammoni yechishga yordam bermaydi, chunki bu qalbimizdagi o’sha narsaga bo’lgan ayblovchi xisdan ozod qilmaydi.
Bu faqatgina Hudoning shafqati bizga nozir bo’lib uning kuchi bilan ishlashni boshlagandagina atrofimizdagi va ichimizdagi narsalar o’zgarib, o’zgacha tus ola boshlaydi. Unga hamdu-sano bo’lsin.
6. Insonning har bir muammosi – Hudoning yana bir imkoniyati
Iso bizni barcha salbiy narsalar bilan to’ldirilgan quduqda qolib ketib, ular bizning ko’zlarimizni ojiz qilib Hudoning hayotimizda qilyotgan mo’jizalaridan mahrum bo’lishimizni istamaydi. Shuning uchun U shogirdlariga “na bu odamning na ota-onasining aybi bor, balkim Hudo O’z ishini namoyon qilish bunday bo’lgan”.
Ko’rdingizmi, Iso bu odamning qiyinchiligini ko’rdi, lekin Hudoning ishi tasdiqlanishi uchun ularga bu narsani ko’rsatdi. Biz yuzma yuz kelgan har qanday muammoyu- qiyinchilik, xaq qanday kelgan sinovlarda yolg’onlar bo’lsa Hudo O’z shafqati bilan qoplaydii. Agar yolg’on
narsalar o’rab ololsayu, Hudoning inoyati undan ham ko’proq qoplaydi. Qayerda hukm bo’lsa, qayerda tushkunlik bo’lsa o’sha yerga Iso Masih O’z kuchi bilan kirib borib hammasini yuvib tashlashi uchun imkoniyat bo’ladi, Unga hamdu-sanolar bo’lsin, va U o’zining g’alabasi bilan va sharafli qudrati bilan kirib boradi. Garchan Iso siz xaqingizda qayg’ursayu, har bir sizning ojizligingiz Hudo O’z ishini tasdiqlashi va uni sizda bajarishi uchun yana bir imkoniyatdir.
7. Hudo bizdan Unga faqatgina bo’ysinishimizni talab qiladi.
Iso yerdagi tuproqdan qorishma qiladi. U hatto tuproqqa tupuradi. Qorishmani olib ojizning ko’ziga suradi va so’ngra unga “borib Siloam havzasida ko’zingni yuvgin” deydi. Hudoga hamdu-sanolar bo’lsin.
Ishonish qiyinmi? Ha. Hammaga tanish joymi? Ha. Soddami? Ha.
Lekin mo’jiza endi bo’ladi. Qachonki ojiz odam Isoning aytganini qilsa, mo’jiza yuz beradi. Balkim ishonish qiyindir, lekin mo’jiza endi yuz beradi. Qachonki Hudo sizga biron narsa qilgin desa, siz Unga bo’ysuning. Hattoki U aytgan narsa bizga oddiy va axmoqona ko’rinsa ham, bo’ysuning. Aynan biz bo’ysungan taqdirda Uning buyuk mo’jizalari qudratga aylanadi. Uning Muqaddas nomini ulug’lang!
C. Ishonchsizlikning darajalari.
1.Inson xaqiqatni butunlay qabul qiladi yoki butunlay rad etadi
Har doim xaqiqat nuri odamning ustiga yog’ganda odamlar bu yo’l yoki oz’ga yo’l bilan javob berishadi, yoki ular xaqiqatni qabul qilib unda bosqichma bosqich o’sib boradilar yoki yuraklarini tosh qilib zulmatning har hil darajalaridan zulmat tubiga cho’kishni boshlaydilar. Ko’zi ojiz odam ham ko’ra boshlaganida uning atrofiga barcha qo’shin-qarindoshlari yig’ilishdi. Keyin ular uni fariseylarning [diniy arboblar] oldiga keltirishdi. Uning ota-onasi so’roq qilindi. Bu hamma narsani chalkashtirib yubordi, lekin shu vaqtda shifo topgan odam mo’jizaning ajoyibligidan baxramand bo’lib, imonda shodlik bilan o’sib bormoqda, atrofidagilar esa ishonmagani uchun o’sha ishonchsizlik zulmatida qolib ketishdi.
2. Faryosiylarning bilim xaqidagi arzi.
Kelinglar biz Yahudiy ustoz va Fariseylarning zulmat tubiga cho’kishiga e’tibor beraylik. Agar siz shu bobning o’ziga qarasangiz, ular o’zinign bilimi bilan uch marta maqtanadilar. 16:24 va 29 oyatlarni qarang. Ular ko’p narsani farqlashga qobiliyati bor deb o’ylagani uchun “Bu Odam Hudoning odami emas”deb arz qilishadi. “Biz bilamiz bu odam gunohkor” deyishadi. Biz bilamiz, biz bilamiz, biz bilamiz… xar qanday men bilaman yoki biz bilamiz deb aytadigan odamlar aslida nima xaqida gapirayotganini bilmasligi ham mumkin.
Uchinchi marta ular, “biz bilamiz Hudo otamiz Musoga gapirgan, lekin bu shaxs kim va qayerdan ekanligini bizga noma’lum” deya arz qilishadi. Huddi shu yerda biz ularni o’zining oily bilimidan mag’rur, biroq shu vaqtning o’zida ularning ishonchsizlik zulmatida qolib bilimsizlik tubiga cho’kayotganini ko’ramiz. Afsus. Chunki bu dunyoda shunday odamlar borki, hamma narsani bilaman deb o’ylaydi, lekin ko’zlari yolg’on bilan qoplangan, zulmatda qolib ketishadi. Ular asl Hudoni bilmaydilar.
3. Fariseylar ishonchsizligining besh qadami.
Ular ishonchsizlikda o’tayotgan beshta qadamiga e’tibor bering.
Birinchi ular oltinchi oyatda Iso kimligi xaqida o’zaro kelisha olmaydilar. Ya’ni kim Iso, gunohkormi U yo’qmi va hakozo. Bu narsa ularni birligini bo’ladi va bu narsa esa 18 oyat , ularni shubhaga yetaklaydi.
Keyingi 24 oyatda ular bu narsani qabul qilmaydi. Ya’ni ular Isoni gunohkor deya mahkum qilib Uni bu narsalarni qilishga xaqqi va unvoni yo’qligiga arz qilishadi. Oxirgi 34 –oyatlarda uni qabul qilmaslik ularni Isoni rad etishga yetaklaydi ya’ni ular “U gunohkor, va hammangiz gunohkor bo’lib tug’ilgansizlar, yana bizni o’rgatasizlarmi?” deya Uni toshbo’ron qilib Sinagogadan haydashadi.
4. ‘Shohona’ yo’ldan ozish yo’li.
Endi siz ushbu qadamlarga qarang. Agar siz yo’ldan ozib, Hudodan qaytish yo’liga etibor bermoqchi bo’lsangiz, ana shu yo’ldir. Tortishuv va qo’shilmaslikdan boshlang. Hudoning, Kalomiga, Muqaddas Rux boshchiligiga, Jamoat ta’limiga qo’shilmang va shubxada yuring.
Anchadan keyin sizning imoningiz va yuragingizga shubxa hamma jamoat va Hudo o’rgatayotgan narsalarni qabul qilmaysiz, va oz’ingiz ham qanday bu narsalardan qo’lingizni yuvib, juftagingizni rostlab ketib qolganingizni bilmay qolasiz. Hudodan ozish yo’li aynan mana shudir va u zulmat tubiga boshlaydi.
